سی تی اسکن قفسه سینه: کاربرد، آمادگی و نحوه انجام

مقدمه: سی تی اسکن قفسه سینه نوعی تست تصویربرداری است که از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تهیه تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای داخل قفسه سینه استفاده می کند. این تصاویر جزییات بیشتری نسبت به اشعه ایکس معمولی دارند. آنها می توانند اطلاعات بیشتری در مورد آسیب ها یا بیماری های اندام های قفسه سینه ارائه دهند.

در سی تی اسکن، یک پرتو اشعه ایکس به صورت دایره ای در اطراف بدن شما حرکت می کند. از ریه ها و داخل قفسه سینه تصاویر زیادی به نام برش می گیرد. یک کامپیوتر این تصاویر را پردازش کرده و روی نمایشگر نمایش می دهد.

در طول آزمایش، ممکن است رنگ کنتراست دریافت کنید. این باعث می شود که قسمت هایی از بدن شما در تصویر بهتر نشان داده شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر حتما تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

سی‌تی اسکن قفسه سینه چیست؟

سی‌تی اسکن قفسه سینه (توموگرافی کامپیوتری)، از تجهیزات ویژه‌ی اشعه ایکس برای گرفتن تصاویر دقیق از ریه ها، قلب، عروق خونی، راه های هوایی، دنده ها و غدد لنفاوی استفاده می کند.

سی‌تی اسکن های قفسه سینه می توانند به پزشک کمک کنند تا علل مشکلات قفسه سینه مانند سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه را تعیین کند. این اسکن ها می توانند به تشخیص سرطان ریه در مراحل اولیه و سایر بیماری های ریوی کمک کنند.

مطلب پیشنهادی: انواع تصویربرداری پزشکی

چرا به سی‌تی اسکن قفسه سینه نیاز دارم؟

پزشک ممکن است سی‌تی اسکن قفسه سینه را با توجه به موارد زیر پیشنهاد دهد:

• بررسی کند که آیا تومورها به درمان پاسخ می دهند یا خیر
• لخته های خونی را بررسی کند
• وجود مایع اضافی در اطراف ریه ها را بررسی کند
• وضعیت های ریوی مانند سل، آمفیزم و ذات الریه را بررسی کند
• آسیب های قفسه سینه را ارزیابی کند
• تومورها در قفسه سینه را بررسی کند
• علت علائم غیرقابل توضیح – از جمله درد قفسه سینه، سرفه بیش از حد و مشکلات تنفسی را پیدا کند
• ناهنجاری‌های یافت شده در آزمایش‌های دیگر را تشخیص دهد
• تصمیم بگیرد که آیا آزمایش های دیگری برای تشخیص لازم است یا خیر
• به برنامه‌ریزی درمان های آینده مانند پرتودرمانی کمک کند.

سی تی اسکن از قفسه سینه ممکن است برای بررسی قفسه سینه و اندام های آن برای موارد زیر نیز انجام شود:

• انسدادها
• صدمات
• خونریزی داخل قفسه سینه
• عفونت ها
• سایر مشکلات سلامتی
• درد قفسه سینه بدون دلیل

سی تی اسکن ممکن است زمانی انجام شود که نوع دیگری از معاینه، مانند اشعه ایکس یا معاینه فیزیکی، قطعی نباشد.

این آزمایش همچنین ممکن است برای هدایت سوزن ها در طول بیوپسی اندام های قفسه سینه یا تومورها استفاده شود. بیوپسی زمانی است که یک قطعه کوچک از بافت برداشته می شود تا بتوان آن را در آزمایشگاه بررسی کرد. سی تی اسکن همچنین می تواند برای کمک به برداشتن نمونه مایع از قفسه سینه انجام شود. آنها برای مراقبت از تومورها و سایر شرایط قفسه سینه قبل و بعد از درمان مفید هستند.

مطلب پیشنهادی: بیوپسی چیست؟ انواع، آمادگی، نحوه انجام و عوارض

ممکن است دلایل دیگری برای پزشک وجود داشته باشد که سی تی اسکن قفسه سینه را توصیه کند.

مطلب پیشنهادی: نحوه انجام رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان

کاربردهای رایج سی تی اسکن قفسه سینه چیست؟

پزشکان از سی‌تی‌اسکن قفسه سینه برای موارد زیر استفاده می‌کنند:

• بررسی ناهنجاری‌های موجود در رادیوگرافی‌های قفسه سینه
• کمک به تشخیص علل علائم بیماری‌های قفسه سینه، مانند سرفه، تنگی نفس، درد قفسه سینه یا تب
• شناسایی و ارزیابی میزان تومورهایی که در قفسه سینه ایجاد شده‌اند یا تومورهایی که از سایر قسمت‌های بدن به آنجا گسترش یافته‌اند
• ارزیابی پاسخ تومورها به درمان
• کمک به برنامه‌ریزی برای پرتودرمانی
• ارزیابی آسیب‌های قفسه سینه، شامل قلب، رگ‌های خونی، ریه‌ها، دنده‌ها و ستون فقرات

سی‌تی‌اسکن قفسه سینه می‌تواند انواع مختلف اختلالات ریه را نشان دهد، مانند:

• تومورهای خوش‌خیم و بدخیم
• ذات‌الریه (پنومونی)
• سل
• برونشکتازی، فیبروز سیستیک
• التهاب یا بیماری‌های دیگر پلورا (پوشش ریه‌ها)
• بیماری‌های بینابینی و مزمن ریه
• ناهنجاری‌های مادرزادی
• تأییدیه برای غربالگری سرطان ریه

پزشک شما ممکن است برای ارزیابی رگ‌های خونی (سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها) در قفسه سینه، آنژیوگرافی سی‌تی (CTA) انجام دهد. تکنسین یک ماده حاجب یددار را به سرعت به ورید تزریق کرده و همزمان تصاویر سی‌تی را تهیه می‌کند. برای اطلاعات بیشتر به صفحه سی‌تی آنژیوگرافی (CTA) مراجعه کنید.

مطلب پیشنهادی: انواع سی تی اسکن همراه با جزئیات کاربرد هریک

خطرات انجام سی تی اسکن قفسه سینه چیست؟

به طور کلی، سی‌تی اسکن قفسه سینه، بدون درد و نسبتا بی‌خطر است. اگر چه این آزمایش از پرتوهای اشعه استفاده می کند، اما میزان تابش اشعه استفاده شده، کم است و مقدار آن به حداقل می رسد.

مطلب پیشنهادی: میزان اشعه دریافتی از آزمایش های تصویربرداری پزشکی

برخی از افراد باید از انجام سی‌تی اسکن قفسه سینه اجتناب کنند، از جمله زنان باردار. اگر باردار یا مشکوک به بارداری هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.

ممکن است بخواهید از پزشک خود در مورد میزان پرتوهای استفاده شده در طول سی تی اسکن بپرسید. شما باید در مورد خطرات مربوط به موقعیت خاص خود صحبت کنید. ایده خوبی است که سابقه قرار گرفتن در معرض تابش را در گذشته ثبت کنید. در مورد سی تی اسکن های قبلی و سایر انواع اشعه ایکس به پزشک خود بگویید. خطرات قرار گرفتن در معرض اشعه ممکن است به تعداد کل معاینات یا درمان های اشعه ایکس در یک دوره زمانی طولانی مرتبط باشد.

همانطورکه گفته شد، اگر باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، به پزشک خود اطلاع دهید. قرار گرفتن در معرض اشعه در دوران بارداری ممکن است منجر به نقص مادرزادی شود. اگر شیر می دهید، به پزشک خود اطلاع دهید. بپرسید که آیا باید شیر مادر را پمپاژ و ذخیره کنید تا بعد از عمل استفاده کنید.

اگر از رنگ کنتراست استفاده می شود، خطر واکنش آلرژیک به رنگ وجود دارد. اگر تا به حال به هر رنگ کنتراست واکنش نشان داده اید یا اگر مشکل کلیوی داشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر نارسایی کلیه یا سایر مشکلات کلیوی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در برخی موارد، رنگ کنتراست می تواند باعث نارسایی کلیه شود. این امر به ویژه در صورتی صادق است که بیمار مشکلات کلیوی زمینه ای داشته باشد یا کم آب باشد.

اگر داروی دیابت به نام متفورمین را همراه با ماده حاجب مصرف کنید، در معرض خطر ابتلا به اسیدوز متابولیک هستید. این وضعیتی است که در آن شما یک تغییر ناامن در pH خون دارید. افراد مبتلا به بیماری کلیوی بیشتر در معرض آسیب کلیه پس از قرار گرفتن در معرض ماده حاجب هستند.

بسته به مشکلات پزشکی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. اطمینان حاصل کنید که پزشک از تمام مشکلات پزشکی شما قبل از انجام عمل مطلع است.

عوامل خاصی می‌توانند دقت سی‌تی اسکن قفسه سینه را کاهش دهند. این عوامل عبارتند از:

• وجود باریوم در مری به دلیل یک آزمایش باریوم اخیر
• پیرسینگ (سوراخ‌کاری) بدن در قفسه سینه
• اشیای فلزی در داخل قفسه سینه، مانند کلیپس‌های جراحی یا ضربان‌ساز قلب

نحوه آمادگی برای سی‌تی اسکن قفسه سینه

اگر قرار است آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA) در بخش رادیولوژی مرکز تصویربرداری آفتاب انجام دهید، هنگام تعیین وقت، دستورالعمل‌های خاصی به شما ارائه خواهد شد.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژی تشخیصی، مداخله ای و درمانی

احتیاطات

اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، قبل از تعیین وقت آزمایش با پزشک خود مشورت کنید. گزینه‌های دیگری با شما و پزشکتان مورد بحث قرار خواهد گرفت.

لباس

ممکن است از شما خواسته شود که لباس بیمار بپوشید. در این صورت، لباس بیمار به شما داده خواهد شد. یک قفسه برای نگهداری وسایل شخصی شما فراهم خواهد شد. لطفاً همه پیرسینگ‌ها را بردارید و جواهرات و اشیای قیمتی خود را در خانه بگذارید.

ماده حاجب

سی‌تی‌اسکن‌ها معمولاً با و بدون ماده حاجب انجام می‌شوند. ماده حاجب به رادیولوژیست کمک می‌کند تصاویر داخلی بدن را بهتر ببیند.

مطلب پیشنهادی: متخصص رادیولوژی یا رادیولوژیست کیست؟

برخی بیماران نباید ماده حاجب حاوی ید داشته باشند. اگر مشکلات کلیوی دارید، هنگام تعیین وقت ملاقات به نماینده مرکز اطلاع دهید. ممکن است بتوانید سی‌تی‌اسکن بدون ماده حاجب انجام دهید یا یک آزمایش تصویربرداری جایگزین داشته باشید.

از شما خواسته خواهد شد یک فرم رضایت‌نامه امضا کنید که جزئیات خطرات و عوارض جانبی مرتبط با ماده حاجب تزریق شده از طریق یک لوله کوچک در ورید (خط IV) را شرح می‌دهد.

رایج‌ترین نوع سی‌تی‌اسکن با ماده حاجب، مطالعه با دو ماده حاجب است که نیاز دارد قبل از شروع آزمایش، ماده حاجب را بنوشید علاوه بر ماده حاجب تزریقی. هرچه بیشتر بتوانید ماده حاجب بنوشید، تصاویر برای رادیولوژیست برای دیدن دستگاه گوارش بهتر خواهد بود.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژی چیست؟ اهمیت، انواع و کاربردها

آلرژی

لطفاً هنگام تعیین وقت سی‌تی‌اسکن، به نماینده مرکز اطلاع دهید اگر به هر ماده حاجب واکنش آلرژیک داشته‌اید. اگر واکنش شدید یا آنافیلاکسی به هر ماده حاجب در گذشته داشته‌اید، ماده حاجب تزریق نخواهد شد. اگر در گذشته واکنش‌های خفیف تا متوسط داشته‌اید، احتمالاً نیاز به مصرف دارو قبل از سی‌تی‌اسکن خواهید داشت. این برنامه‌ها به تفصیل با شما در هنگام تعیین وقت آزمایش بحث خواهد شد. هرگونه واکنش شناخته شده به ماده حاجب باید با پزشک شخصی شما مورد بحث قرار گیرد.

خوردن/نوشیدن

اگر پزشک شما سی‌تی‌اسکن بدون ماده حاجب تجویز کرده است، می‌توانید قبل از آزمایش غذا بخورید، بنوشید و داروهای تجویز شده را مصرف کنید. اگر پزشک شما سی‌تی‌اسکن با ماده حاجب تجویز کرده است، سه ساعت قبل از سی‌تی‌اسکن چیزی نخورید. توصیه می‌شود مایعات شفاف بنوشید. همچنین می‌توانید داروهای تجویز شده خود را قبل از آزمایش مصرف کنید.

دیابتی‌ها

دیابتی‌ها باید سه ساعت قبل از زمان اسکن یک صبحانه یا ناهار سبک بخورند. بسته به داروی خوراکی دیابت شما، ممکن است از شما خواسته شود که استفاده از دارو را به مدت ۴۸ ساعت پس از سی‌تی‌اسکن متوقف کنید. اگر سی‌تی‌اسکن با بخش رادیولوژی آفتاب داشته باشید، دستورالعمل‌های دقیقی پس از معاینه به شما داده خواهد شد.

مطلب پیشنهادی: اهمیت رادیولوژی در پزشکی و سلامت چیست؟

در طول انجام سی‌تی اسکن قفسه سینه چه اتفاقی می افتد؟

در طول فرآیند انجام سی‌تی اسکن قفسه سینه، در بخش رادیولوژی و در اتاق اسکن، توسط رادیوگرافیست مراحل ذیل انجام می شود:

• روی میز سی‌تی اسکن به صورت صاف و به پشت دراز خواهید کشید.
• یک بالش زیر سر شما قرار خواهد گرفت.
• میز سی‌تی، به زیر دستگاه اسکنر حرکت خواهد کرد.
• دستگاه اسکنر، روی سینه و به دور قفسه سینه شما، بین گردن و شکم، حرکت خواهد کرد.
• رادیوگرافیست، از شما خواهد خواست که نفس بکشید، بازدم کنید یا نفس خود را حبس کنید، تا تصاویری با کیفیت خوب از ساختارهای قفسه سینه گرفته شود.
• اسکن معمولا کمتر از 30 دقیقه طول خواهد کشید.

بعد از سی‌تی اسکن قفسه سینه، چه اتفاقی می افتد؟

اگر در طول پروسه از ماده حاجب استفاده شده باشد، ممکن است برای مدتی از نظر هرگونه عوارض جانبی یا واکنش به ماده حاجب مانند خارش، تورم، جوش یا مشکل در تنفس تحت نظر قرار بگیرید.

اگر پس از بازگشت به خانه در محل تزریق IV احساس درد، قرمزی یا تورم کردید، به پزشک خود اطلاع دهید. این موارد می‌توانند نشانه‌های عفونت یا واکنش دیگری باشند.

اگر ماده حاجب به صورت خوراکی به شما داده شده باشد، ممکن است بعد از پروسه دچار اسهال یا یبوست شوید.

در غیر این صورت، پس از سی‌تی‌اسکن قفسه سینه به مراقبت ویژه‌ای نیاز ندارید. می‌توانید به رژیم غذایی و فعالیت‌های معمول خود بازگردید، مگر اینکه پزشک دستورالعمل دیگری به شما داده باشد.

پزشک ممکن است با توجه به وضعیت شما، دستورالعمل‌های دیگری نیز به شما بدهد.

چه کسی نتایج را تفسیر می کند و چگونه می توانم آنها را دریافت کنم؟

یک رادیولوژیست، پزشکی که مخصوصاً برای نظارت و تفسیر معاینات رادیولوژی آموزش دیده است، تصاویر را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. رادیولوژیست گزارش رسمی را برای پزشکی که دستور آزمایش را داده است ارسال می کند.

ممکن است نیاز به یک معاینه بعدی داشته باشید. اگر چنین است، پزشک دلیل آن را توضیح خواهد داد. گاهی اوقات یک معاینه بعدی یک مشکل بالقوه را با تعداد بازدیدهای بیشتر یا یک تکنیک تصویربرداری خاص ارزیابی می کند. همچنین ممکن است ببیند آیا در طول زمان تغییری در یک موضوع ایجاد شده است یا خیر. معاینات بعدی اغلب بهترین راه برای دیدن اینکه آیا درمان موثر است یا مشکلی نیاز به توجه دارد.

محدودیت‌های سی‌تی‌اسکن قفسه سینه چیست؟

فردی که بسیار بزرگ است ممکن است در دهانه دستگاه سی‌تی‌اسکن معمولی جا نشود. یا ممکن است وزنش بیشتر از حد مجاز میز متحرک باشد که معمولاً ۴۵۰ پوند است.

تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) ممکن است برخی از انواع ناهنجاری‌های بافت نرم را بهتر از سی‌تی‌اسکن نشان دهد.

مطلب پیشنهادی: ام آر آی (MRI) چیست؟ کاربردها، خطرات و نحوه آمادگی

حتی با وجود اینکه آزمایش سی‌تی بسیار سریع است، حرکت ناشی از تنفس یا حرکت بدن در طول آزمایش می‌تواند باعث تار شدن تصاویر شود.

مطلب پیشنهادی: تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی چیست؟