نحوه انجام رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان

مقدمه: بیوپسی روشی است که برای برداشتن نمونه (که گاهی اوقات اسپیسمن نامیده می شود) از یک توده، تومور یا ناحیه‌ای مشکوک استفاده می شود تا در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد. نمونه‌های بیوپسی از سلول‌ها یا بافت‌های بدن، می‌توانند تقریباً از هر قسمت بدن گرفته شوند و به تشخیص سرطان کمک کنند. در واقع، سرطان تقریباً همیشه از طریق بیوپسی تشخیص داده می‌شود. روش های برداشتن نمونه‌ها بستگی به محل ناحیه‌ی غیرطبیعی، نوع سرطان مورد شک و دلیل انجام بیوپسی دارد. به عنوان مثال، روش های مورد استفاده برای بیوپسی پوست، با روش های استفاده شده برای بیوپسی مغز، متفاوت است. در این مطلب می خواهیم به بررسی نحوه انجام رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان بپردازیم.

در برخی موارد، بهترین نوع بیوپسی ممکن است به نوعی جراحی برای برداشتن بخشی یا تمامی یک ناحیه‌ی غیرطبیعی یا حتی یک عضو کامل، نیاز داشته باشد. این بیوپسی‌ها معمولاً توسط جراح انجام می شوند. برای انواع دیگر بیوپسی‌ها، نمونه های کوچک تومور با استفاده از یک سوزن توخالی یا از طریق آندوسکوپ (یک لوله انعطاف‌پذیر روشن که در بدن قرار داده می شود) برداشته می‌شوند. این بیوپسی‌ها ممکن است توسط جراحان نیز انجام شوند، اما می‌توانند توسط سایر پزشکان نیز انجام شوند. رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان ها در اینجا مورد بحث قرار گرفته اند.

رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان

باتوجه به اهمیت بیوپسی در صنعت پزشکی و تشخیص در این بخش به معرفی رایج ترین انواع بیوپسی برای بررسی سرطان پرداخته و سپس هریک را به صورت مجزا به همراه روش انجام مورد بررسی قرار می دهیم.

• بیوپسی با سوزن
• بیوپسی آندوسکوپی
• بیوپسی جراحی (باز)
• بیوپسی های پوستی
• بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان
• بیوپسی مایع

مطلب پیشنهادی: بیوپسی چیست؟ انواع، آمادگی، نحوه انجام و عوارض

بیوپسی با سوزن

در بیوپسی سوزنی، از یک سوزن توخالی برای برداشتن نمونه‌های کوچک بیوپسی استفاده می شود. دو نوع اصلی بیوپسی سوزنی وجود دارد:

• بیوپسی با سوزن نازک (که به آن آسپیراسیون با سوزن نازک یا FNA نیز گفته می‌شود)
• بیوپسی با سوزن هسته ای (CNB)

آسپیراسیون با سوزن نازک

آسپیراسیون با سوزن نازک (FNA) از یک سوزن بسیار نازک و توخالی متصل به سرنگ استفاده می کند تا مقدار کمی مایع و قطعات بسیار کوچک بافت را از تومور خارج کند.
اگر تومور نزدیک سطح بدن باشد، پزشک می‌تواند سوزن را هدایت کند و در همان حین توده را احساس کند. اگر تومور در داخل عمق بدن باشد، می‌توان سوزن را با استفاده از یک روش تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی‌تی اسکن به محل موردنظر هدایت کرد.

مطلب پیشنهادی: انواع تصویربرداری پزشکی

بیوپسی های FNA معمولاً ناراحتی و آسیب زیادی ایجاد نمی‌کنند، اما اگر تومور در ناحیه‌ای حساس قرار داشته باشد، پزشک ممکن است قبل از انجام بیوپسی، داروی بی‌حسی موضعی را زیر پوست و نزدیک به تومور تزریق کند.

مزایای اصلی FNA این است که نیازی به برش پوست ندارد و در برخی موارد امکان تشخیص در همان روز انجام بیوپسی وجود دارد. عیب اصلی آن این است که گاهی اوقات سوزن نازک نمی تواند بافت کافی را برای تشخیص قطعی (یا برای انجام سایر تست های آزمایشگاهی که ممکن است مورد نیاز باشد) بردارد.

اگرچه FNA نوعی بیوپسی است، اما همچنین می‌توان آن را نوعی آزمایش سیتولوژی نیز در نظر گرفت.

بیوپسی با سوزن هسته ای

سوزن‌های مورد استفاده در بیوپسی با سوزن هسته‌ای، کمی بزرگتر از سوزن‌های مورد استفاده در FNA هستند. آن ها یک استوانه کوچک (“هسته”) از بافت را جدا می‌کنند.
بیوپسی با سوزن هسته‌ای (CNB) اغلب با استفاده از بی‌حسی موضعی (داروی بی‌حس کننده) در مطب یا کلینیک پزشکی انجام می‌شود. مانند FNA، بیوپسی هسته‌ای می‌تواند برای نمونه‌برداری از تومورهایی که پزشک می‌تواند حس کند و همچنین برخی که فقط با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری قابل مشاهده هستند، استفاده شود.
پزشکان گاهی اوقات از ابزارهای خلاء مخصوص برای گرفتن بیوپسی هسته بزرگتر از بافت پستان استفاده می کنند.

مطلب پیشنهادی: انواع تصویربرداری پزشکی زنان

یک مزیت این نوع بیوپسی این است که نسبت به FNA بافت بیشتری را، بدون نیاز به جراحی، برمی‌دارد.

پردازش نمونه‌های بیوپسی هسته‌ای معمولاً بیشتر از بیوپسی‌های FNA طول می‌کشد، بنابراین دریافت نتایج این آزمایش‌ها نیز ممکن است زمان بیشتری ببرد.

بیوپسی آندوسکوپی

بیوپسی آندوسکوپی با روشی به نام آندوسکوپی انجام می شود. در طول آندوسکوپی، پزشک از یک آندوسکوپ (لوله ای نازک و انعطاف پذیر که دارای یک نور کوچک و یک لنز یا یک دوربین فیلمبرداری کوچک در انتهای آن است) استفاده می‌کند که می‌تواند به داخل بدن وارد شود تا یک ناحیه‌ی خاص را بررسی کند.

انواع مختلفی از آندوسکوپ ها را می توان برای بررسی قسمت های مختلفی از بدن استفاده کرد. برای مثال یک نوع آندوسکوپ می‌تواند برای بررسی داخل بینی، سینوس ها و گلو استفاده شود. نوع دیگری از آندوسکوپ می‌تواند برای بررسی مری (لوله‌ای که گلو را به معده متصل می کند)، معده و بخش اول روده استفاده شود.

برای بیوپسی آندوسکوپی، پزشک ابزارهای بلند و نازکی را از داخل آندوسکوپ عبور می دهد تا نمونه های بافت یا مایع را برای آزمایش بردارد.
بسته به نوع روش آندوسکوپی، ممکن است انواع مختلفی از بیهوشی استفاده شود.

بیوپسی لاپاراسکوپی، توراکوسکوپی و مدیاستینوسکوپی

این روش‌ها نیز از انواع مختلف اسکوپ‌ها برای بررسی و مشاهده‌ی داخل بدن استفاده می‌کنند، اما برخلاف بیوپسی‌های آندوسکوپی که در بالا توضیح داده شد، نیاز به ایجاد یک برش کوچک در پوست برای وارد کردن اسکوپ دارند. در طی این روش‌ها، ابزارهای بلند و نازکی می‌توانند از طریق برش‌های کوچک دیگر عبور داده شوند تا نمونه‌های بیوپسی جهت آزمایش برداشته شوند.

• لاپاراسکوپی. برای بررسی داخل شکم استفاده می‌شود.
• توراکوسکوپی. برای بررسی داخل قفسه سینه استفاده می‌شود.
• مدیاستینوسکوپی. برای بررسی فضای بین ریه ها استفاده می‌شود.

این نوع روش‌ها اغلب در اتاق عمل انجام می شوند. بسته به روش، ممکن است انواع مختلفی از بیهوشی استفاده شود.

بیوپسی جراحی (باز)

برای این نوع بیوپسی‌ها، نوعی جراحی انجام می شود تا نمونه‌ها برای آزمایش برداشته شوند.

بیوپسی اکسیزیونال یا شکافی

برای این نوع بیوپسی‌ها، جراح پوست را برش می‌دهد تا کل تومور (به نام بیوپسی اکسیزیونال) یا بخش کوچکی از یک تومور بزرگ (به نام بیوپسی شکافی) را بردارد.
این کار اغلب با استفاده از بی‌حسی موضعی یا ناحیه ای (داروهایی که ناحیه را بی‌حس می‌کنند) انجام می‌شود. برای تومورهایی که در عمق بدن قرار دارند (مانند داخل قفسه سینه یا شکم)، احتمالاً به بیهوشی عمومی نیاز خواهید داشت (به صورتی که در خواب عمیق فرو می روید تا دردی احساس نکنید).

لاپاراتومی و توراکوتومی

لاپاراتومی نوعی جراحی است که در آن پزشک وارد شکم (بطن) می شود! معمولاً با برشی عمودی از بالا تا پایین شکم. توراکوتومی نیز یک روش مشابه است که در آن برشی بلند در قفسه سینه ایجاد می شود تا داخل سینه بررسی شود.

اگر بیوپسی تمام کاری باشد که قرار است انجام شود، معمولاً به این نوع روش‌ها نیازی نیست. اما ممکن است زمانی یک ناحیه‌ی مشکوک با آزمایش‌های کم‌تهاجمی (مانند بیوپسی سوزنی یا لاپاراسکوپی/توراکوسکوپی) تشخیص داده نشود، یا این که جراح قصد داشته باشد که اقدامات دیگری نیز انجام دهد (مانند برداشتن بیشتر یا تمام یک عضو) که در آن صورت از این روش‌ها استفاده می‌شود.

در طول این روش‌ ها، نمونه‌های بیوپسی را می‌توان از یک ناحیه‌ی مشکوک برداشت. پزشک همچنین می تواند اندازه‌ی ناحیه و موقعیت آن را بررسی کند و همچنین بافت های اطراف را بررسی نماید. این نوع روش معمولاً به بیهوشی عمومی نیاز دارد.

بیوپسی های پوستی

برای بیوپسی نواحی غیرطبیعی روی پوست، روش‌های مختلفی وجود دارد. پزشک شما مناسب‌ترین روش را نسبت به نوع تومور مشکوک پوستی انتخاب می‌کند.

بیوپسی‌های تراشیدنی به معنای برداشتن لایه‌های بالایی پوست هستند. این روش اغلب برای بررسی سرطان‌های پوستی مشکوک به سلول‌های بازال یا سلول‌های مرکزی استفاده می شود، اما برای ملانوم های مشکوک از پوست کمتر استفاده می شود.

بیوپسی‌های پانچ یا بیوپسی‌های اکسیزیونال (همانطور که قبلاً گفته شد) لایه‌های عمیق‌تری از پوست را نیز برمی دارند، بنابراین می‌توانند برای بررسی عمق ورود ملانوم به پوست استفاده شوند – یک عامل مهم در انتخاب درمان برای این نوع سرطان است.

بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان

نقشه‌برداری و بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان، که اغلب به آن بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان (SLNB) اطلاق می شود، روشی برای کشف این است که آیا سرطان (به ویژه ملانوما یا سرطان سینه) به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا خیر. این می تواند به تعیین مرحله (میزان گسترش) سرطان کمک کند، همچنین گزینه‌های درمانی فرد را مشخص کند.

این روش می‌تواند غدد لنفاوی را از ناحیه ای که در آن مایع لنفاوی تخلیه شده و نشان دهنده‌ی شروع سرطان است، پیدا کند. اگر سرطان گسترش یافته باشد، این غدد لنفاوی نگهبان معمولاً اولین جایی هستند که سرطان به آن خواهد رفت.

برای یافتن غدد لنفاوی نگهبان، پزشک مقدار کمی مواد رادیواکتیو (یا حاوی آهن) را به ناحیه‌ی سرطانی تزریق می‌کند، گاهی اوقات همراه با یک ماده‌ی رنگی. مدت کوتاهی بعد، پزشک با استفاده از دستگاهی که تابش رادیواکتیویته را تشخیص می‌دهد (یا از مغناطیس برای تشخیص ذرات آهن استفاده می‌کند) نواحی غدد لنفاوی مجاور را برای یافتن غدد لنفاوی‌ای که سرطانی شده اند بررسی می‌کند. سپس پزشک یک برش کوچک در پوست ایجاد می‌کند تا غدد لنفاوی آن ناحیه را مشاهده کند. اولین غده ای که تغییر رنگ داده باشد (یا با دستگاه تشخیص داده شود) غده‌ی لنفاوی نگهبان است.

سپس پزشک، غده‌ی لنفاوی نگهبان را برای بررسی در زیر میکروسکوپ، برمی‌دارد. اگر هیچ سلول سرطانی در آن غده یافت نشود، نیاز به برداشتن سایر غدد لنفاوی دیگر نیست، زیرا بعید است که سرطان فراتر از این نقطه گسترش یافته باشد. اگر سلول‌های سرطانی در غده‌ی لنفاوی نگهبان یافت شوند، معمولاً بقیه غدد لنفاوی در این ناحیه برداشته و بررسی می‌شوند. به این عمل تشریح یا کالبدشکافی غدد لنفاوی می گویند.

مطلب پیشنهادی: میزان اشعه دریافتی از آزمایش های تصویربرداری پزشکی

بیوپسی مایع

بیوپسی‌هایی که از بافت‌های بدن برداشته می شوند – خواه با سوزن، آندوسکوپ یا نوعی جراحی انجام شوند – اغلب بخش مهمی از مراقبت‌های درمانی سرطان فرد هستند. برای مثال، از آن‌ها می‌توان برای تشخیص سرطان، کمک به تعیین میزان گسترش آن، مشاهده‌ی این که آیا سلول‌های سرطانی دارای تغییرات ژنی یا پروتئینی خاصی هستند که ممکن است بر گزینه‌های درمانی فرد تأثیر بگذارند، و همچنین بررسی این که آیا سرطان بازگشته است یا خیر، استفاده کرد.

اما بیوپسی‌های بافت ممکن است محدودیت هایی نیز داشته باشد. برای مثال، گاهی اوقات نیاز به جراحی (و بیهوشی) دارند. هچنین، انجام بیوپسی‌های بافت ممکن است دشوار باشد، به خصوص اگر تومور در مکانی باشد که دسترسی به آن سخت است، اگر تومور در استخوان باشد (که بیوپسی آن ممکن است سخت باشد)، یا اگر فرد دارای مشکلات جدی سلامتی دیگری باشد که انجام بیوپسی برای وی دشوار است.

مطلب پیشنهادی: انواع سی تی اسکن همراه با جزئیات کاربرد هریک

برای بیوپسی مایع، نمونه‌ای از خون (یا مایع دیگری از بدن، مانند مایع پلورال در قفسه سینه) برداشته شده و برای تشخیص سرطان آزمایش می‌شود. برخی از انواع سرطان‌ها، سلول‌های توموری یا بخش‌هایی از سلول‌ها را به داخل خون می‌ریزند که سپس می توان آن ها را با آزمایش‌های خاص آزمایشگاهی تشخیص داد. بسته به آزمایش، ممکن است به دنبال موارد زیر بود:

• سلول های سرطانی (گاهی اوقات سلول‌های توموری در گردش یا CTC نامیده می شوند)
• مواد ژنتیکی از سلول‌ها، مانند DNA (که گاهی اوقات DNA تومور در گردش (ctDNA) یا DNA بدون سلول (cfDNA) نامیده می‌شود) یا RNA
• پروتئین‌های حاصل از سلول‌های سرطانی

با توجه به این که همه‌ی سرطان‌ها، سلول‌ها (یا قسمت‌هایی از سلول‌ها) را به خون نمی‌ریزند، بنابراین همیشه نمی‌توان از این آزمایش‌ها استفاده کرد. اما زمانی که بیوپسی مایع قابل انجام باشد، اغلب می‌تواند برخی از همان اطلاعات مهمی را که بیوپسی بافت می‌تواند ارائه دهد، فقط با خون‌گیری به جای یک روش تهاجمی‌تر، فراهم کند. برخی از مواردی که بیوپسی‌های مایع ممکن است مفید باشند عبارتند از:

• کمک به تشخیص زودهنگام سرطان
• جستجو برای تغییرات خاص در ژن‌ها یا پروتئین‌ها در سلول های سرطانیی، که ممکن است به تعیین بهترین گزینه‌های درمانی کمک کند. (این یک مثال از پزشکی دقیق است.)
• تعیین این که درمان چقدر موثر است. (یا این که نیاز به درمان بیشتری وجود دارد یا خیر)
• جستجو برای تغییرات در سلول های سرطانی در طول زمان، که ممکن است به تعیین این که آیا نیاز به تغییر درمان وجود دارد یا خیر کمک کند.
• جستجوی نشانه هایی که بازگشت سرطان را نشان می‌دهند.