تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی چیست؟

مقدمه: سی تی (توموگرافی کامپیوتری) و ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) هر دو برای تشخیص و مرحله بندی سرطان استفاده می شوند. بسیاری از مردم تفاوت بین این دو روش را نمی دانند یا اینکه چرا ممکن است یکی بر دیگری انتخاب شود. سی تی اسکن و ام آر آی هر دو تصاویر درون بدن شما را ثبت می کنند. سی تی اسکن تصاویری از بافت ها، اندام ها و ساختار اسکلتی ارائه می دهد در حالی که MRI ها جزئیات بیشتری دارند و می توانند بافت غیر طبیعی را نشان دهند. بزرگترین تفاوت این است که MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) از امواج رادیویی استفاده می کند و اسکن سی تی (توموگرافی کامپیوتری) از اشعه ایکس استفاده می کند. در حالی که هر دو نسبتاً کم خطر هستند، تفاوت هایی وجود دارد که ممکن است بسته به شرایط، هر کدام را گزینه بهتری کند. در این مطلب به بررسی کامل تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی می پردازیم.

مفاهیم کلیدی

• سی‌تی‌اسکن‌ها مجموعه‌ای سریع از عکس‌های اشعه ایکس را می‌گیرند که برای ایجاد تصاویری از ناحیه اسکن شده در کنار هم قرار می‌گیرند.
• MRI از میدان های مغناطیسی قوی برای گرفتن عکس از داخل بدن استفاده می کند.
• سی تی اسکن معمولا اولین انتخاب برای تصویربرداری است. MRI برای بیماری های خاصی که سی تی اسکن نمی تواند آنها را تشخیص دهد مفید است.
• پزشکان از این تست های تصویربرداری فقط زمانی استفاده می کنند که فواید آن بیشتر از خطرات باشد.

مطلب پیشنهادی: انواع تصویربرداری پزشکی: کاربردها و مزایا

تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی چیست؟

سی تی اسکن مانند مجموعه ای از اشعه ایکس است که خیلی سریع در یک دایره در اطراف شما گرفته می شود. وقتی با هم ترکیب می شوند و با هم نگاه می شوند، تصویری جزئی و سه بعدی از بدن شما ارائه می دهند.

مطلب پیشنهادی: سی تی اسکن چیست و چگونه انجام می شود؟

MRI از یک آهنربای بزرگ و قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصویر مشابه استفاده می کند. امواج رادیویی باعث می‌شوند که مولکول‌های بدن شما به روش خاصی در یک راستا قرار گیرند و وقتی به موقعیت طبیعی خود باز می‌گردند سیگنال‌هایی را ارسال می‌کنند. این اطلاعات در مورد انواع مختلف بافت بدن شما به ما می دهد.

مطلب پیشنهادی: ام آر آی (MRI) چیست؟ کاربردها، خطرات و نحوه آمادگی

در هر دو اسکن بیماران باید روی یک میز متحرک که از یک دستگاه بزرگ به شکل دونات می گذرد دراز بکشند.

سی تی اسکن بیشتر از MRI ​​استفاده می شود و معمولاً هزینه کمتری دارد.

با این حال تصور می شود که MRI از نظر جزئیات تصویر برتر است. قابل توجه ترین تفاوت این است که سی تی اسکن از اشعه ایکس استفاده می کند در حالی که MRI از آن استفاده نمی کند.

سایر تفاوت های بین MRI و سی تی اسکن شامل خطرات و مزایای آنها است:

خطرات

از آنجایی که CT ها از پرتوهای یونیزان استفاده می کنند، می توانند به DNA آسیب برسانند و ممکن است خطر ابتلا به سرطان را بسیار اندکی افزایش دهند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده تخمین می زند که خطر اضافی ابتلای هر فرد به سرطان کشنده از یک روش معمول CT حدود 1 در 2000 است. MRI از پرتوهای یونیزان استفاده نمی کند، بنابراین خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد. اما تکمیل آنها بسیار بیشتر از CT ها طول می کشد. MRI به فرد نیاز دارد که حدود 20 تا 40 دقیقه در یک فضای بسته دراز بکشد. این می تواند برخی از افراد مبتلا به کلاستروفوبیا را تحت تاثیر قرار دهد، و این روش پر سر و صدا است، به همین دلیل است که ما محافظ گوش ارائه می دهیم.

هر دو CT و MRI معمولاً نیاز به تزریق رنگ کنتراست قبل یا در طول عمل دارند. این به رادیولوژیست کمک می کند تا اندام ها و سایر بافت های بدن را با وضوح بیشتری ببیند.

مطلب پیشنهادی: انواع سی تی اسکن همراه با جزئیات کاربرد هریک

هم سی تی اسکن و هم ام آر آی هنگام استفاده خطراتی را به همراه دارند. خطرات بر اساس نوع تصویربرداری و همچنین نحوه انجام تصویربرداری است.

خطرات سی تی اسکن عبارتند از:

• آسیب به نوزادان متولد نشده
• دوز متغیر پرتوهای یونیزان بر اساس اسکن خاص انجام شده
• یک واکنش بالقوه به استفاده از رنگ

خطرات MRI عبارتند از:

• واکنش های احتمالی به فلزات ناشی از آهنربا
• صداهای بلند از دستگاه که باعث مشکلات شنوایی می شود
• افزایش دمای بدن در طول MRI طولانی
• کلاستروفوبیا

در صورت داشتن ایمپلنت باید حتما قبل از MRI با دکتر صحبت کنید از جمله:

• مفاصل مصنوعی
• ایمپلنت چشم
• آی یو دی
• ضربان ساز

مطلب پیشنهادی: میزان اشعه دریافتی از آزمایش های تصویربرداری پزشکی

فواید

هر دو ام آر آی و سی تی اسکن می توانند ساختارهای داخلی بدن را مشاهده کنند. با این حال، سی تی اسکن سریعتر است و می تواند تصاویری از بافت ها، اندام ها و ساختار اسکلتی ارائه دهد. ام آر آی در گرفتن تصاویری که به پزشکان کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا بافت های غیرطبیعی در بدن وجود دارد یا خیر بسیار ماهر است. MRI در تصاویر آنها جزئیات بیشتری دارد.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژی چیست؟ اهمیت، انواع و کاربردها

فواید MRI

نشان دادن بیماری های خاصی که سی تی اسکن نمی تواند آنها را تشخیص دهد توسط ام آر آی قابل انجام است. برخی از سرطان ها، مانند سرطان پروستات، سرطان رحم و برخی سرطان های کبد، تقریباً نامرئی هستند یا در سی تی اسکن تشخیص آنها بسیار سخت است. متاستاز به استخوان و مغز نیز در MRI بهتر نشان داده می شود. این تصویربرداری همچنین برای بسیاری از اهداف غیر مرتبط با سرطان، از جمله آسیب به بافت نرم یا مفاصل، و آسیب یا بیماری اندام های داخلی از جمله مغز، قلب و اندام های گوارشی استفاده می شود.

آیا سی تی اسکن یا ام آر آی اسکن ترجیحی برای سرطان خاصی است؟

انتخاب بین سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی بستگی به نوع سرطان و محل آن در بدن دارد. برای مثال، سی‌تی‌اسکن‌ها برای تشخیص سرطان ریه بسیار موثر هستند، زیرا تصاویر بسیار دقیقی از ساختارهای داخلی ریه ارائه می‌دهند و به پزشکان کمک می‌کنند تا توده‌ها و ناهنجاری‌ها را به خوبی شناسایی کنند. در مقابل، ام‌آرآی‌ها برای بررسی مشکلات و بیماری‌های مربوط به کانال نخاعی و نخاع ترجیح داده می‌شوند، زیرا تصاویر بسیار دقیقی از بافت‌های نرم بدن ارائه می‌دهند که در این موارد حیاتی است. همچنین، ام‌آرآی‌ها به عنوان بهترین ابزار برای تشخیص و ارزیابی تومورهای مغزی شناخته می‌شوند، چرا که قادر به نمایش جزئیات بسیار دقیق از ساختارهای مغزی و تومورها هستند. به طور کلی، انتخاب نوع اسکن بستگی به محل و نوع بافت مورد نظر برای بررسی دارد و پزشکان بر اساس نیازهای خاص هر بیمار تصمیم‌گیری می‌کنند.

مطلب پیشنهادی: اهمیت رادیولوژی در پزشکی و سلامت چیست؟

دلیل آنکه برخی افراد نباید ام آر آی یا سی تی اسکن انجام دهند چیست؟

دلایلی وجود دارد که ممکن است باعث شود کسی نتواند ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن انجام دهد. از آنجایی که ام‌آرآی از یک آهنربای بسیار قوی استفاده می‌کند، اگر ایمپلنت‌های فلزی، ضربان‌ساز قلب یا پروتز دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید. همچنین اگر سابقه کار با فلز (مثل جوشکاری) دارید یا هر نوع جسم خارجی فلزی در بدن شما قرار دارد، مانند تکه‌های گلوله، تراشه‌های فلزی یا ترکش، پزشک را آگاه کنید.

در صورتی که چیزی در بدن شما فرو-مغناطیسی (آهن‌دار) باشد، ممکن است در حین ام‌آرآی جابجا شده و در داخل بدنتان حرکت کند که می‌تواند خطرناک باشد. همچنین، افرادی که به مواد کنتراست تزریقی حساسیت دارند، باید قبل از انجام سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی با پزشک خود مشورت کنند. زنان باردار نیز باید قبل از انجام این اسکن‌ها با پزشک خود مشورت کنند، زیرا اشعه ایکس استفاده شده در سی‌تی‌اسکن ممکن است به جنین آسیب برساند. به طور کلی، اطلاع‌رسانی کامل به پزشک درباره هر گونه شرایط خاص یا سابقه پزشکی می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کند و به انتخاب بهترین روش تصویربرداری کمک کند.

سی تی اسکن چه چیزی را نشان می دهد؟

سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام ها، استخوان ها و سایر بافت ها استفاده می کند. فرد روی میزی دراز می کشد که از طریق یک حلقه اسکن حرکت می کند که شبیه یک دونات بزرگ است. داده های جمع آوری شده را می توان برای تشکیل تصاویر سه بعدی جمع آوری کرد. این تصاویر ناهنجاری هایی را در استخوان و بافت نرم نشان می دهد، مانند ذات الریه در ریه ها، تومورها در اندام های مختلف، یا شکستگی استخوان.

مطلب پیشنهادی: سنجش تراکم استخوان: کاربرد، نحوه انجام و تفسیر نتایج

سی تی اسکن گاهی اوقات اسکن CAT نامیده می شود. سی تی اسکن معمولاً برای موارد زیر استفاده می شود:

• شکستگی استخوان
• تومورها
• نظارت بر سرطان
• پیدا کردن خونریزی داخلی

در طول سی تی اسکن، از شما خواسته می شود که روی میز دراز بکشید. سپس میز از طریق دستگاه حرکت می کند تا عکس های مقطعی از داخل بدن شما بگیرد.

ام آر آی چه چیزی را نشان می دهد؟

MRI همچنین تصاویر دقیقی از نواحی داخل بدن ایجاد می کند، اما از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند برای تولید تصاویر استفاده می کند. فرد همچنین روی میزی دراز می کشد که به وسیله ای به شکل دونات حرکت می کند، اما دونات بسیار ضخیم تر است. به طور مشابه، این تصاویر می توانند تفاوت بین بافت نرمال و بیمار را نشان دهند.

همانطورکه گفته شد با استفاده از امواج رادیویی و آهنربا، MRI برای مشاهده داخل بدن استفاده می شود.

MRI اغلب برای تشخیص مشکلات زیر استفاده می شوند:

• مفاصل
• مغز
• مچ دست
• مچ پا
• سینه ها
• قلب
• رگ های خونی

یک میدان مغناطیسی ثابت و فرکانس های رادیویی از مولکول های چربی و آب در بدن شما منعکس می شود. امواج رادیویی به یک گیرنده در دستگاه منتقل می شود که به تصویری از بدن تبدیل می شود که می تواند برای تشخیص مشکلات استفاده شود.

MRI دستگاهی با صدای بلند است. به طور معمول، گوش گیر یا هدفون به شما پیشنهاد می شود تا صدا را قابل تحمل تر کنید.

همچنین از شما خواسته می شود که در حین انجام MRI بی حرکت دراز بکشید.

انتخاب بین ام آر آی و سی تی اسکن

ما معمولاً برای اکثر افراد ابتدا از سی تی اسکن استفاده می کنیم، مگر اینکه تومور در MRI خیلی بهتر دیده شود. اگر چیزی را در سی تی اسکن مشاهده کردیم که در مورد آن مطمئن نیستیم، ممکن است MRI را برای ارزیابی بیشتر توصیه کنیم. اگر فردی چندین MRI دارد و نمی تواند بی حرکت دراز بکشد یا نفس خود را حبس کند تا بتوانیم تصویر خوبی داشته باشیم، ممکن است سی تی را به عنوان جایگزین پیشنهاد کنیم. ما بر اساس این اصل هدایت می‌شویم که آیا مزایای یک آزمایش بیشتر از خطرات آن است یا خیر.

به احتمال زیاد، پزشک بر اساس علائم به شما توصیه می کند که آیا باید MRI یا سی تی اسکن انجام دهید. اگر به تصویر دقیق تری از بافت نرم، رباط ها یا اندام های خود نیاز دارید، پزشک معمولا MRI را پیشنهاد می کند.

چنین مواردی عبارتند از:

• فتق دیسک
• رباط های پاره شده
• مشکلات بافت نرم

اگر به یک تصویر کلی از ناحیه ای مانند اندام های داخلی خود یا به دلیل شکستگی یا ضربه به سر نیاز دارید، معمولاً سی تی اسکن توصیه می شود.

نگرانی ها در رابطه با تصویربرداری سی تی اسکن و ام آر آی

برای CT، اضطراب در مورد قرار گرفتن در معرض تشعشع می باشد به خصوص اگر به طور مکرر انجام شود. برخی سرطان ها در مراحل اولیه قابل درمان هستند، اما ممکن است هر چند ماه یا هر سال به سی تی اسکن نیاز باشد. سوال این است: آیا جایگزینی داریم؟ برای تشخیص سرطانی که در سراسر بدن بازگشته است، سی تی اسکن به ام آر آی ارجحیت دارد. ما به‌عنوان رادیولوژیست، از معیاری پیروی می‌کنیم که به آن «as low as reasonably achievable» گفته می‌شود. این بدان معنی است که ما به اندازه کافی پرتو می دهیم تا تصاویر CT را ایجاد کنیم که کیفیت آن به اندازه کافی بالا باشد که بتوانیم تصمیم بالینی خوبی بگیریم، اما تابش را تا حد ممکن پایین نگه می داریم تا خطر را به حداقل برسانیم.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژیست کیست؟

برای MRI، افرادی که با کلاستروفوبیا مشکل دارند یا نمی توانند نفس خود را حبس کنند، که ممکن است برای برخی از آزمایشات تصویربرداری شکم مورد نیاز باشد، ممکن است نتوانند این روش را تحمل کنند. برخی از دستگاه های MRI را می توان به گونه ای پیکربندی کرد که ممکن است کلاستروفوبیا را کاهش دهد. ایمپلنت‌های پزشکی، مانند ضربان‌ساز، محرک مغز یا سایر دستگاه‌ها، یکی دیگر از عوامل پیچیده هستند. امواج رادیویی مورد استفاده در MRI می توانند دستگاه های ساخته شده از فلز را گرم کنند. دستگاه های پزشکی جدیدتر معمولاً با در نظر گرفتن این موضوع طراحی می شوند، بنابراین در داخل MRI ایمن هستند.

چرا هنگام انجام ام آر آی یا سی تی اسکن اتاق سرد می شود؟

بسیاری از بیماران در مورد خنک بودن اتاق در هنگام گرفتن MRI نظر می دهند. به این دلیل که دستگاه های MRI فرآیند خنک کنندگی خاصی دارند و ما باید اتاق را سرد نگه داریم تا از گرم شدن بیش از حد آنها جلوگیری کنیم. ما به بیماران پتوهای گرم شده پیشنهاد می کنیم تا گرم بمانند.

جمع بندی
هم سی تی اسکن و هم اسکن MRI خطر نسبتا کمی دارند. هر دو اطلاعات مهمی برای کمک به پزشک در تشخیص درست شرایط خاص ارائه می دهند. به احتمال زیاد، پزشک به شما خواهد گفت که کدام یک را توصیه می کند. حتماً سؤالات خود را بپرسید و هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید، تا بتوانید با انتخابی که توصیه می کند راحت باشید. در این مطلب به بررسی تفاوت سی تی اسکن و ام آر آی از جنبه های مختلف پرداختیم تا نگرانی ها و سوالات شما در رابطه با این دو روش تصویربرداری پزشکی پوشش دهیم.