تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه

مقدمه: ماموگرافی، یک اشعه ایکس با دوز بسیار پایین و کیفیت بالا از سینه‌ها است که برای تشخیص سرطان سینه یا سایر بیماری‌های سینه استفاده می شود و می‌تواند ضایعات را در مراحل اولیه شناسایی کند. در مقابل، سونوگرافی سینه یک تکنیک اسکن است که از امواج سونوگرافی استفاده می کند. این روش به ویژه برای زنان زیر 35 سال به عنوان یک آزمایش تشخیصی اولیه، توصیه می شود و گاهی برای زنان بالای این سن نیز علاوه بر ماموگرافی مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از 35 سالگی، ماموگرافی توصیه می‌شود زیرا برای تشخیص سرطان سینه دقیق‌تر است و می‌تواند توده های سفت شده‌ی کوچک را مشاهده کند که ممکن است اولین علائم بیماری باشند. باید به خاطر داشت که خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن بیشتر می شود. درنتیجه هر دو روش تصویربرداری، برای تشخیص ضایعات سینه استفاده می شوند، اما تفاوت‌ هایی بین آن‌ها وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه با ما همراه باشید.

تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه

سونوگرافی پستان با ماموگرافی تفاوت دارد. هر دو آزمایش تصویربرداری هستند که می‌توانند برای تشخیص سرطان پستان استفاده شوند. ماموگرافی به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص سرطان پستان شناخته می‌شود، اما سونوگرافی پستان یک آزمایش تکمیلی است که می‌تواند به شناسایی تغییرات خاص در پستان کمک کند.

از آنجایی که هر دو آزمایش مکمل یکدیگر هستند، پزشکان ممکن است از سونوگرافی پستان همراه با ماموگرافی برای غربالگری و تشخیص سرطان پستان استفاده کنند.

این مقاله به بررسی تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه می‌پردازد. شما با مزایا، محدودیت‌ها و خطرات هر نوع آزمایش تصویربرداری آشنا خواهید شد و گزینه‌های دیگری برای تشخیص سرطان پستان را نیز خواهید شناخت.

مطلب پیشنهادی: انواع تصویربرداری پزشکی

ماموگرافی

• از اشعه ایکس استفاده می شود.
• به صورت ایستاده با دستگاهی به نام ماموگراف انجام می شود و نیاز به فشرده سازی ملایم سینه دارد.
• هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست، اما ماموگرافی باید در هفته‌ی بعد از قاعدگی انجام شود.

در حال حاضر، اکثر دستگاه‌های ماموگرافی، دیجیتال هستند و این مزیت را دارند که با دوزهای کمتر اشعه، تصاویر بهتری تولید می‌کنند. برخی از دستگاه‌ها اکنون با فناوری جدید سه بعدی یا توموسنتز عرضه می‌شوند که تصاویر توموگرافی از سینه ارائه می دهند و به تمایز ضایعات خاص و تعیین دقیق محل آن‌ها کمک می‌کنند. در ماموگرافی، با توجه به تراکم سینه، نواحی روشن‌تر یا تیره‌تر دیده می شوند. قبل از انجام آزمایش، باید به متخصص مربوطه در مورد باردار بودن، شیردهی، عمل جراحی اخیر، ضربه‌ی احتمالی دریافت شده یا داشتن پروتز سینه ، اطلاع داد. در طول آزمایش، باید تمام اجسام فلزی را برداشته و هیچ کرم یا دئودورانتی برای بدن استفاده نشود تا در تصویر اختلالی ایجاد نشود. همچنین مهم است که در مورد استفاده از هورمون ها و هرگونه سابقه خانوادگی یا شخصی سرطان، به پزشک اطلاع دهید. اگر در طول آزمایش متوجه ناراحتی شدید، به متخصص مربوطه خود اطلاع دهید.

مطلب پیشنهادی: ماموگرافی چیست؟ انواع، روش انجام و آمادگی های لازم

فردی که نتایج را تفسیر می کند، یک پزشک است که در رادیولوژی تخصص دارد و آموزش های خاصی در تشخیص بیماری های سینه دیده است. در برخی موارد، اگر نیاز به بررسی بیشتر باشد، ماموگرافی همراه با سونوگرافی سینه انجام می شود. این بدان معنا نیست که چیزی غیرطبیعی دیده شده است، بلکه به این معناست که تصاویر دیگری مورد نیاز است.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژی تشخیصی، مداخله ای و درمانیو

سونوگرافی سینه

• از یک مبدل به نام پروب استفاده می شود که با ژل آغشته شده است تا حرکت آن آسان تر شود.
• از امواج اولتراسوند- نه اشعه ایکس- استفاده می شود که از ناحیه مورد بررسی، به ویژه سینه بازتاب شده و به تصاویر تبدیل می شوند.
• نتیجه به اندازه‌ی ماموگرافی قابل تکرار نیست، زیرا به اپراتوری که تصاویر را تهیه می‌کند بستگی دارد. با این حال، یک مزیت آن، این است که نیازی به فشرده سازی سینه ندارد.
• هیچ آمادگی قبلی برای سونوگرافی سینه لازم نیست.

ماموگرافی همچنان استاندارد طلایی برای غربالگری سرطان پستان است. کارگروه خدمات پیشگیری ایالات متحده توصیه می‌کند که زنان با خطر متوسط سرطان پستان، از سن 40 سالگی هر دو سال یک بار ماموگرافی انجام دهند.

سونوگرافی پستان معمولاً به عنوان مکمل یا آزمایش اضافی پس از ماموگرافی انجام می‌شود. به عنوان مثال، در افرادی که بافت پستان متراکم دارند، سونوگرافی گاهی اوقات می‌تواند توده‌های بدخیم را که در تصویر ماموگرافی قابل مشاهده نیستند، شناسایی کند.

مطلب پیشنهادی: سونوگرافی چیست؟

استفاده از سونوگرافی به عنوان آزمایش سالانه (به جای ماموگرافی) در افرادی که در معرض خطر سرطان پستان نیستند، در حال حاضر توصیه نمی‌شود. این به این دلیل است که شواهد کافی برای اثبات این که مزایای آن بیشتر از مضرات آن است، وجود ندارد.

به عنوان مثال، یک سونوگرافی سینه ممکن است مثبت کاذب باشد، به این معنی که ممکن است نشان دهد شما سرطان دارید در حالی که ندارید. این بدان معناست که ممکن است نیاز به بیوپسی یا آزمایش‌های دیگری داشته باشید. اگر شما سرطان نداشته باشید، این آزمایش‌ها می‌توانند استرس غیرضروری ایجاد کنند.

هدف از انجام سونوگرافی سینه در مقایسه با ماموگرافی

ماموگرافی یک نوع تصویر برداری با اشعه ایکس از پستان‌ها است. ماموگرافی مؤثرترین آزمایش غربالگری برای سرطان پستان محسوب می‌شود. این آزمایش می‌تواند تصاویر متعددی از پستان بگیرد و کلسیفیکاسیون‌ها (رسوبات کلسیم در بافت پستان) را شناسایی کند. علاوه بر این، ماموگرافی برای تشخیص و پیگیری بعد از سرطان پستان اهمیت دارد.

سونوگرافی سینه به‌طور معمول برای اهداف تشخیصی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، سونوگرافی زمانی مفید است که باید پستان‌های متراکم یا توده مشکوکی که در ماموگرافی دیده شده را ارزیابی کنیم. سونوگرافی پستان در تشخیص تفاوت بین کیست‌های خوش‌خیم پر از مایع و توده‌های جامد بسیار مؤثر است. همچنین می‌تواند توده‌ای را که با لمس پیدا شده ولی در ماموگرافی دیده نمی‌شود، بهتر تعریف کند.

تفاوت‌های عملکردی سونوگرافی پستان و ماموگرافی

تفاوت بزرگ بین ماموگرافی و سونوگرافی سینه در نحوه عملکرد آن‌ها است. ماموگرافی از اشعه کم‌دوز برای تصویر برداری از پستان‌ها استفاده می‌کند، در حالی که سونوگرافی از امواج صوتی بهره می‌گیرد.

• اشعه: اگرچه در طول ماموگرافی در معرض مقدار کمی از اشعه قرار می‌گیرید، مزایای انجام این آزمایش معمولاً بیشتر از خطرات آن است. با این حال، اگر باردار باشید، اشعه ماموگرافی می‌تواند به جنین آسیب برساند.
• امواج صوتی: امواج صوتی تولید شده توسط سونوگرافی، اکویی ایجاد می‌کنند که تصویر سونوگرافی را می‌سازد. در سونوگرافی پستان هیچ اشعه‌ای منتشر نمی‌شود.

آیا اشعه ماموگرافی خطر سرطان پستان را افزایش می‌دهد؟

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ در مجله Annals of Internal Medicine نشان داد که اگرچه ۱۲۵ زن از هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر ممکن است به دلیل اشعه ماموگرافی دچار سرطان پستان شوند، ۹۶۸ مرگ می‌تواند با تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی جلوگیری شود.

مطلب پیشنهادی: میزان اشعه دریافتی از آزمایش های تصویربرداری پزشکی

کیفیت تصویر در سونوگرافی پستان و ماموگرافی

مسئله بعدی مورد ارزیابی برای تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه کیفیت تصاویر می باشد. کیفیت تصاویر در سونوگرافی پستان و ماموگرافی نیز متفاوت است.

• ماموگرافی: اگر یک ماموگرافی غربالگری ناحیه مشکوکی را در پستان شناسایی کند، احتمالاً نیاز به ماموگرافی تشخیصی خواهید داشت. ماموگرافی تشخیصی تصاویر بیشتری نسبت به ماموگرافی معمولی گرفته و بر روی ناحیه تحت تأثیر متمرکز می‌شود.
• سونوگرافی: سونوگرافی پستان نمی‌تواند میکروکلسیفیکاسیون‌های موجود در پستان را شناسایی کند. اگرچه کلسیفیکاسیون‌ها همیشه نشان‌دهنده سرطان پستان نیستند، بسیاری از سرطان‌های پستان اولیه به دلیل مشاهده کلسیفیکاسیون‌ها مشکوک می‌شوند.

مطالعات اخیر نشان می‌دهند که افرادی که پستان‌های متراکم دارند، می‌توانند از ماموگرافی به همراه تصویربرداری رزونانس مغناطیسی سریع پستان (MRI سریع پستان) بهره‌مند شوند. ترکیب این آزمایش‌ها ممکن است نسبت به ماموگرافی و سونوگرافی به تنهایی، نتایج مثبت کاذب کمتری داشته باشد.

علاوه بر این، به نظر می‌رسد MRI سریع پستان به اندازه MRI‌های معمولی که بهترین آزمایش برای یافتن سرطان پستان هستند، مؤثر است. با این حال، این آزمایش‌ها گران هستند و معمولاً فقط به بیماران با ریسک بالا ارائه می‌شوند. از آنجایی که MRI سریع پستان نسبتاً جدید است، در هر مرکزی که غربالگری سرطان پستان ارائه می‌دهد، در دسترس نیست.

محدودیت‌های ماموگرافی و سونوگرافی پستان

ماموگرافی و سونوگرافی پستان هر دو دارای محدودیت‌هایی هستند. با این حال، محدودیت‌های بیشتری برای سونوگرافی پستان وجود دارد.

سونوگرافی پستان:

• نمی‌تواند بافت‌های عمیق پستان را در برخی افراد بررسی کند: در افرادی که سینه‌های بسیار بزرگی دارند، ماموگرافی برای یافتن ناهنجاری‌های عمیق در بافت پستان بهتر است.
• آزمایش‌های غربالگری ممکن است غدد لنفاوی زیر بغل را ارزیابی نکنند: در حالی که آزمایش غربالگری سونوگرافی ممکن است غدد لنفاوی زیر بغل غیرطبیعی را نادیده بگیرد، اما سونوگرافی انجام شده به دلیل نگرانی‌های بالینی، زیر بغل را برای علائم سرطان بررسی می‌کند. ارزیابی غدد لنفاوی زیر بغل به سه سطح تقسیم می‌شود: قسمت پایین، میانه و بالای زیر بغل. زمانی که سرطان پستان در غدد لنفاوی زیر بغل باشد، آنها متورم و بزرگ‌تر از حالت طبیعی می‌شوند. اگر سرطان پستان در غدد لنفاوی زیر بغل یافت شود، ممکن است به معنای متاستاز (پخش شدن) بیماری به سایر قسمت‌های بدن باشد.

با این حال، ماموگرافی و سونوگرافی هر دو مستعد خطاهای کاربر هستند. یک مطالعه نشان داد که رادیولوژیست‌ها 10٪ تا 30٪ از سرطان‌های پستان دیده شده در ماموگرافی‌ها را از دست داده‌اند. علاوه بر این، سطح مهارت اپراتور می‌تواند به طور قابل توجهی بر دقت نتیجه سونوگرافی پستان تأثیر بگذارد.

مطلب پیشنهادی: متخصص رادیولوژی یا رادیولوژیست کیست؟

مقایسه سونوگرافی سینه و ماموگرافی

سونوگرافی و ماموگرافی هر کدام نقاط قوت و ضعف متفاوتی دارند. اگر پزشک چیزی غیرعادی در ماموگرافی شما پیدا کند، ممکن است به سونوگرافی سینه نیاز داشته باشید. به عنوان مثال، هنگامی که ماموگرافی شما ضایعه ای را در سینه شما نشان می دهد، سونوگرافی می تواند به تعیین کیست یا توده جامد کمک کند.

جدول تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه

عوامل خطر

داشتن سابقه خانوادگی سرطان پستان یا جهش‌های ژنتیکی ارثی مانند ژن سرطان پستان ۱ و ژن سرطان پستان ۲ (به ترتیب BRCA 1 و BRCA 2) شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان قرار می‌دهد.

احتمالاً قبل از سن ۴۰ سالگی نیاز به ماموگرافی سالانه خواهید داشت. بسته به تراکم بافت پستان شما، ممکن است سونوگرافی نیز توصیه شود.

مطلب پیشنهادی: رادیولوژی چیست؟ اهمیت، انواع و کاربردها

تراکم پستان

داشتن پستان‌های متراکم یافتن سرطان پستان را دشوارتر می‌کند و خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.

انجام ماموگرافی، سونوگرافی و احتمالاً MRI می‌تواند دقت غربالگری سرطان پستان را برای افرادی با پستان‌های متراکم افزایش دهد.

توده قابل لمس

گاهی اوقات استفاده از سونوگرافی برای غربالگری سرطان پستان مناسب است. وقتی یک توده قابل لمس (توده‌ای که با لمس قابل احساس است) وجود دارد ولی ماموگرافی طبیعی است، سونوگرافی می‌تواند احتمال سرطانی بودن توده را تعیین کند.

مطلب پیشنهادی: اهمیت رادیولوژی در پزشکی و سلامت چیست؟

بیمه

بیمه شما معمولاً هزینه سونوگرافی پستان را در صورتی که پزشک آن را برای تشخیص یک توده یا ناحیه مشکوک در ماموگرافی تجویز کند، پوشش می‌دهد. بیشتر شرکت‌های بیمه هزینه سونوگرافی پستان را به عنوان بخشی از غربالگری روتین سرطان پوشش نمی‌دهند.

سایر گزینه های تصویربرداری سرطان سینه

نه ماموگرافی و نه سونوگرافی سینه همه سرطان‌های سینه را پیدا نمی‌کنند. گزینه هایی برای افرادی که در معرض خطر بالای سرطان سینه هستند وجود دارد.

• تصویربرداری تشدید مغناطیسی پستان (MRI سینه) از امواج مغناطیسی و رادیویی قوی برای تولید تصاویر بسیار دقیق، به ویژه از بافت نرم استفاده می‌کند. ام آر آی سینه ممکن است برای افراد جوان با سینه های متراکم که فاکتورهای خطر قابل توجهی برای سرطان سینه دارند، بهترین باشد.
• ماموگرافی دیجیتال نسبت به ماموگرافی های معمولی از اشعه کمتری استفاده می کند.
• مامگورام سه بعدی: که توموسنتز سینه دیجیتال نیز نامیده می شود، این آزمایش غربالگری ممکن است بتواند سرطان های بیشتری را در افراد دارای سینه های متراکم شناسایی کند. همچنین ممکن است منجر به مثبت کاذب کمتری شود.

سایر آزمایش‌ها ممکن است به عنوان رویکردهای تحقیقاتی برای غربالگری سرطان پستان مورد استفاده قرار گیرند، با این حال، این‌ها تست‌های توصیه‌شده استاندارد نیستند:

• الاستوگرافی سفتی بافت سینه را اندازه گیری می کند.
• ماموگرافی نوری بدون فشرده سازی از نور مادون قرمز به جای اشعه ایکس استفاده می کند.
• ترموگرافی پستان می تواند تغییرات دمایی را نشان دهد که سرطان را نشان می دهد، اما نمی تواند به عنوان جایگزینی برای ماموگرافی برای تشخیص زودهنگام استفاده شود.

این تکنیک ها همچنان به تکامل خود ادامه می دهند زیرا محققان به دنبال راه های بهتری برای یافتن سرطان سینه در مراحل اولیه بیماری هستند.

مطلب پیشنهادی: ام آر آی (MRI) چیست؟ کاربردها، خطرات و نحوه آمادگی

جمع بندی:
برخی از تفاوت های کلیدی بین سونوگرافی سینه و ماموگرافی وجود دارد که وقتی می خواهید تصمیم بگیرید کدام گزینه برای شما بهترین است، باید به آنها فکر کنید. در این مطلب به بررسی تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه پرداختیم که به طور خلاصه ماموگرافی استاندارد طلایی برای غربالگری، تشخیص و پیگیری بعد از سرطان پستان است. با این حال، سونوگرافی پستان نقش اساسی در شناسایی سرطان سینه نیز دارد. اگر توده مشکوکی در ماموگرافی کشف شود، سونوگرافی سینه می تواند به ارزیابی بیشتر آن ناحیه کمک کند. افرادی که سینه های متراکم دارند ممکن است نیاز به ماموگرافی و سونوگرافی داشته باشند. متأسفانه، نه ماموگرافی و نه سونوگرافی 100٪ دقیق نیستند. دانستن ظاهر و احساس طبیعی سینه ها و گزارش هر گونه تغییر به پزشک اولین و مهمترین مرحله در تشخیص زودهنگام است.